پشم سنگ یا یونولیت، کدام بهتر است؟ این سوالی است که در ذهن بسیاری از افراد وجود دارد. گفتنی است که هر کدام از این محصولات ویژگی‌های مخصوص خود را دارند. در ادامه به بررسی تفاوت های پشم سنگ و یونولیت از ابعاد ساختاری، عایق حرارتی، عایق بندی رطوبتی، عایق بندی صوتی، مقاومت در برابر آتش و در نهایت تفااوت پشم سنگ و یونولیت از نظر قیمت می پردازیم.
۱. مقایسه ساختار و مواد اولیه پشم سنگ و یونولیت
پشم سنگ نوعی عایق معدنی است که از ذوب سنگ‌های آتشفشانی نظیر بازالت و دولومیت در دمایی بالای ۱۴۰۰ درجه سانتی‌گراد تولید می‌شود. در این فرآیند، مواد مذاب به صورت الیاف بسیار نازک در می‌آیند که از نظر ظاهری شبیه پشم هستند. این الیاف دارای ساختاری متخلخل و فیبری هستند که خاصیت عایق‌کنندگی بالایی دارند.
در مقابل، یونولیت یا پلی‌استایرن انبساطی یک فرآورده پتروشیمیایی است که از گرانول‌های پلی‌استایرن ساخته می‌شود. این گرانول‌ها در اثر حرارت با بخار آب، منبسط شده و به یک توده‌ی سبک و متخلخل سفیدرنگ تبدیل می‌شوند. یونولیت به دلیل داشتن ساختار سلولی بسته و پر از هوا (حدود ۹۸٪ حجم)، وزن بسیار پایینی دارد. برخلاف پشم سنگ که پایه معدنی دارد، یونولیت یک ماده‌ی کاملاً شیمیایی و مصنوعی است.
۲. تفاوت عایق حرارتی پشم سنگ و یونولیت
از لحاظ عملکرد حرارتی، هر دو ماده جزو عایق‌های مؤثر محسوب می‌شوند، اما تفاوت‌هایی مهم بین آن‌ها وجود دارد. پشم سنگ به دلیل تراکم بالا و ساختار فیبری، دارای مقاومت حرارتی بسیار خوبی است. این ماده می‌تواند در برابر انتقال گرما مقاومت کند و حتی در دماهای بسیار بالا نیز تغییر شکل نمی‌دهد یا خاصیت عایق بودن خود را از دست نمی‌دهد. بنابراین برای محیط‌هایی با نوسانات شدید دمایی یا نیاز به مقاومت حرارتی بالا، پشم سنگ انتخاب مطمئن‌تری است.
یونولیت نیز به دلیل محتوای بالای هوا در ساختارش، عایق حرارتی مؤثری به حساب می‌آید. این ویژگی باعث شده است که از یونولیت در عایق‌کاری دیوارها، سقف‌ها و حتی سردخانه‌ها استفاده شود. با این حال، یونولیت در برابر گرمای بالا (بیش از ۸۰ درجه سانتی‌گراد) پایداری خود را از دست می‌دهد و ممکن است ذوب یا جمع شود. در نتیجه، در مقایسه با پشم سنگ، عملکرد حرارتی آن در شرایط سخت محدودتر است.
۳. مقایسه پشم سنگ و یونولیت از نظر عایق‌بندی رطوبتی
پشم سنگ به‌صورت ذاتی خاصیت آب‌گریزی ندارد و اگر در معرض مستقیم رطوبت قرار بگیرد، ممکن است مقداری آب را جذب کند. این موضوع در درازمدت می‌تواند باعث کاهش عملکرد عایق، رشد قارچ یا کپک شود. البته با افزودن لایه‌های ضد رطوبت یا روکش‌های مقاوم، این مشکل تا حد زیادی قابل کنترل است. در نتیجه، پشم سنگ باید با دقت در مکان‌های مرطوب نصب شود و حتماً با پوشش مناسب استفاده گردد.
از طرف دیگر، یونولیت به دلیل ساختار سلولی بسته‌اش، عملاً غیرقابل نفوذ در برابر آب و بخار آب است. این ویژگی باعث می‌شود یونولیت در محیط‌های مرطوب مانند سرویس‌های بهداشتی، پشت بام‌ها یا مناطق شمالی کشور عملکرد بهتری نسبت به پشم سنگ داشته باشد. رطوبت نه تنها باعث افت کیفیت یونولیت نمی‌شود، بلکه آن را به یکی از بهترین گزینه‌ها برای عایق‌کاری در برابر آب تبدیل کرده است.
4. تفاوت عایق صوتی در یونولیت و پشم سنگ
در زمینه عایق‌کاری صوتی، پشم سنگ عملکردی به‌مراتب قوی‌تر از یونولیت دارد. ساختار فیبری و متخلخل پشم سنگ باعث جذب مؤثر امواج صوتی می‌شود و انتقال صدا از طریق دیوارها و سقف را به شدت کاهش می‌دهد. به همین دلیل، در استودیوها، موتورخانه‌ها، اتاق‌های کنفرانس و فضاهای صنعتی یا مسکونی که نیاز به کنترل آلودگی صوتی وجود دارد، پشم سنگ انتخاب اول است.
اما یونولیت بیشتر از اینکه صدا را جذب کند، آن را منعکس می‌کند. در واقع به دلیل ساختار فشرده و سلول بسته‌اش، توانایی محدودی در جذب صدا دارد. بنابراین اگرچه یونولیت ممکن است در حدی مانع عبور صدا شود، اما کارایی آن در برابر نویز محیطی، بسیار کمتر از پشم سنگ است و نمی‌توان روی آن برای کنترل صدای محیط‌های حساس حساب ویژه‌ای باز کرد.
۵. مقاومت در برابر آتش
از نظر ایمنی در برابر آتش، پشم سنگ به طور طبیعی غیرقابل اشتعال است. دمای ذوب بسیار بالایی دارد (بالای ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد) و در برابر حرارت مستقیم نیز مقاوم باقی می‌ماند. این ویژگی، پشم سنگ را به یکی از بهترین گزینه‌ها برای استفاده در پروژه‌هایی با الزامات ایمنی بالا تبدیل کرده است، از جمله ساختمان‌های مرتفع، بیمارستان‌ها، صنایع نفت و گاز، و مکان‌هایی که تاخیر در گسترش آتش اهمیت زیادی دارد.
در مقابل، یونولیت به‌صورت عادی ماده‌ای قابل اشتعال محسوب می‌شود و در هنگام سوختن، گازهایی سمی مانند استایرن آزاد می‌کند. البته برخی از انواع یونولیت به کمک افزودنی‌های کندسوزکننده، کمی در برابر آتش مقاوم‌تر می‌شوند، اما همچنان در مقایسه با پشم سنگ، امنیت کمتری دارند. بنابراین در پروژه‌هایی که مقاومت در برابر آتش اولویت دارد، یونولیت معمولاً انتخاب مناسبی نیست.
| ویژگی | پشم سنگ | یونولیت |
|---|---|---|
| جنس | طبیعی (معدنی) | شیمیایی (پلاستیک مصنوعی) |
| عایق حرارتی | بسیار قوی | خوب |
| عایق صوتی | بسیار مؤثر | ضعیف‌تر |
| مقاومت در آتش | غیرقابل اشتعال | قابل اشتعال (مگر نوع ضدحریق) |
| رطوبت‌پذیری | ممکن است جذب کند (با پوشش قابل کنترل) | ضد رطوبت |
| وزن | سنگین‌تر | بسیار سبک |
| قیمت | گران‌تر اما باکیفیت‌تر | ارزان‌تر و اقتصادی |
| شکل‌پذیری | در بسیاری از انواع، به‌راحتی برش‌پذیر است (اصلاح‌شده) | بسیار آسان برای شکل‌دهی |
۶. مقایسه پشم سنگ و یونولیت از نظر قیمت
از نظر اقتصادی، قیمت یونولیت معمولاً پایینتر از پشم سنگ است. فرآیند تولید ساده‌تر، سبک بودن، و در دسترس بودن گسترده باعث شده است یونولیت گزینه‌ای مناسب برای پروژه‌هایی با بودجه محدود باشد. همین موضوع باعث استفاده گسترده از آن در ساخت‌وسازهای انبوه و اقتصادی شده است.
پشم سنگ به دلیل فرآیند تولید پیچیده‌تر، استفاده از مواد اولیه معدنی، و ویژگی‌های برتر از نظر عملکرد صوتی و حرارتی، قیمت بالاتری دارد. هرچند هزینه اولیه آن بیشتر است، اما در پروژه‌هایی که راندمان بالا، ایمنی و دوام اولویت دارند، قیمت پشم سنگ می‌تواند در بلندمدت مقرون‌به‌صرفه‌تر باشد.
سخن پایانی
اگر در انتخاب بین پشم سنگ و یونولیت مردد هستید، کافی‌ست اولویت‌های پروژه‌تان را مشخص کنید. پشم سنگ برای عایق صوتی قوی، مقاومت بالا در برابر آتش و دوام طولانی مناسب است. در مقابل، یونولیت گزینه‌ای سبک، ارزان و مقاوم در برابر رطوبت محسوب می‌شود. اگر ایمنی و عملکرد مهم‌ترند، پشم سنگ انتخاب بهتری است؛ ولی اگر بودجه یا وزن سازه محدودیت دارد، یونولیت کارآمدتر خواهد بود. برای انتخاب دقیق، نوع فضا، شرایط آب‌وهوایی و کاربرد عایق را در نظر بگیرید. نیاز به راهنمایی بیشتر دارید؟ همین حالا با ما در تماس باشید.
